De fonkelende wereld

Buiten worden wij omgeven door fonkelende lichtjes, want het is hier traditie om van alles te verlichten tijdens de donkere dagen voor kerst. Ik ben blij voor de Noren dat hier de dagen nu wat korter zijn, want dan komt al die verlichting tenminste goed tot zijn recht. Wij ondervinden nog geen problemen van de kortere dagen;het is vooral erg gezellig!!

Mijn eerste werkweek zit erop en mijn spieren beginnen weer getraind te raken. Het is de hele dag tillen, sjouwen en inpakken. De eerste paar dagen was ik aan het eind van de dag wel moe, maar dat kan ook van het vroege opstaan zijn, want om 7.15 uur ben ik al aan het werk. Het communiceren gaat ook nog wat lastig want één collega waarmee ik samenwerk spreekt amper Engels en heel snel Noors. Toch begrijp ik wonderbaarlijk genoeg nog steeds wat ik moet doen en volgens mij gaat het ook nog allemaal goed. Verder werk ik samen met een Poolse vrouw en die kan maar een paar woorden Noors en een paar woorden Engels, dus met haar is het ook lastig om een beetje te kletsen. Ik begin ondertussen steeds meer Noorse woorden te verstaan, maar mijn eigen woordenschat groeit nog niet zo hard. Nog een week werken en dan heb ik kerstvakantie, dus dat begint wel lekker.

Maarten werkt deze week bij huis, dat wil zeggen bij de boer waar wij bij op het erf wonen. Deze week moet hij s'ochtends 23 koeien melken en s'avonds 18. meer hierover in de veehouderijbijlage. Samen hebben wij ons eerste Noorse kalf op de wereld gezet. Het is een stierkalf. Later op de dag is er ook nog een vaarskalf geboren en deze hebben wij de naam Manon gegeven. Geen idee wat de boer ervan vindt, maar een mooiere naam konden wij niet bedenken en en hij is toch een weekeindje weg.
Maarten is deze week het bos in geweest om mee te helpen aan het onderhoud van het bos. Deze boer heeft circa 20 ha bos en om te voorkomen dat alles verwilderd, moet er met de bosmaaier gewerkt worden. Dit bos zorgt ook voor de warmtevoorziening in de winter en er gaat heel wat hout door in de winter, want de houtkachel is in bijna ieder huis de hoofdverwarming.

Wij hebben een paar koude dagen achter de rug (voor Nederlandse begrippen), want het kwik is al gedaald tot -6 graden overdag. Dit is toch wel even wennen. De meeste sneeuw is voor deze vorst al weggesmolten, maar daar waar het nog ligt, lijkt het wel of de sneeuw is veranderd in allemaal kristallen. Wanneer de zon erop staat schitteren deze sneeuwkorrels in verschillende kleuren . Dit is adembenemend om te zien. Voor volgende week verwachten ze “sludd”. Dit betekend natte sneeuw. Het is altijd maar afwachten of dit ook echt gaat gebeuren, want het voorspellen van het weer is hier nog moeilijker dan in Nederland. Een half uur rijden bij ons vandaag wonen ook Nederlanders en bij hun is het altijd een aantal graden kouder dan hier en valt er veel meer sneeuw. Op verzoek zal dit verhaal afgesloten worden met een bijlage over de rundveehouderij in Noorwegen.

Rundveehouderij-editie:
Een gemiddeld boerenbedrijf heeft hier 15-20 koeien. Heb je 30 koeien dan ben je een hele grote boer. Soms zijn er wel grotere bedrijven, maar dan bestaat dit vanuit een samdrift. Dit is een samenwerkingsverband van boeren. Zij hebben hun veestapel en quotum samengevoegd en runnen gezamenlijk de boerderij. In praktijk is het meestal zo dat 1 van de boeren op het bedrijf werkt of dat ze een medewerker hebben die het werk doet. De boeren die niet op de boerderij werken, gaan elders werken.
De gemiddelde productie van de koeien die Maarten tot nu toe gemolken heeft, zit rond de 8500 liter per koe. De koeien die hier de veestapel vormen zijn van een Noors ras en het is ook niet toegestaan om een buitenlands ras de importeren. Het eigen ras moet in stand gehouden worden. Deze Noorse koe heb je in zowel roodbont als zwartbont en het is een hele stevige, kleine en compacte koe. Eigenlijk zijn het een beetje knuffelkoeien om te zien. Ook qua karakter zijn ze erg vriendelijk. Zelfs de pinken blijven rustig staan als ze voor de eerste keer geschoren worden.
De koeien staan hier op de grup (voor de niet boeren: de koeien staan vast en hebben geen loopstal en ook geen melkstal). De meeste boeren melken met 3 melkstellen en sommige hebben deze met automatische afname. Ook zijn er boeren die de melkstellen in een rails hebben hangen zodat je er niet de hele stal mee door hoeft te dragen. De melk wordt hier iedere 2 dagen opgehaald.
In de winter krijgen de koeien kuilgras en krachtvoer. Dit kuilgras wordt direct na het maaien naar binnengehaald en in een grote silo gedaan. Er wordt dan een toevoegmiddel bijgedaan welke bestaat uit voornamelijk melkzuurbacteriën. Ook zijn er boeren die het gras in ronde balen doen. Het is zo vochtig dat de balen op den duur helemaal inzakken en er een vocht uit loopt. Voor een Nederlandse boer ziet het er niet uit, maar de koeien eten het met smaak en het ruikt prima. De meeste boeren hebben een voerautomaat die 1 a 2 keer per dag gevuld moet worden en deze rijd hangend aan een rails een instelbaar aantal keer voor de koeien langs en de koeien halen dan zelf het gras eruit, deze automaat verstrekt ook het krachtvoer via een krachtvoercomputer met koeplaats herkenning. Iedere koe heeft dus zomer en winter de zelfde plaats. Het antibiotica gebruik is hier erg laag, één van 'mijn' boeren heeft al 2 jaar niets meer gebruikt en dat is hier vrij normaal. koeien mogen niet met droogzetters worden drooggezet vandaar dat ik nu s'ochtends 23 en s'avonds 18 koeien melk, de 5 koeien die nu alleen s'ochtends gemolken worden moeten binnenkort droog staan.
Een noorse boer lijkt niet op de Nederlandse boer. Een gemiddelde Nederlandse boer is er van overtuigd dat de koeien alleen door een ander gemolken kunnen worden in geval van uiterste nood. Je veestapel overlaten aan iemand anders is bijna ondenkbaar. Nou, daar denkt een Noorse boer heel anders over; Heerlijk als iemand anders het wil, hoe vaker hoe beter. Lekker uitslapen, wat meer tijd besteden aan je hobby of er zelfs even een paar dagen er lekker tussenuit. De boeren waar Maarten voor werkt die zijn 1 a 2 keer bij het melken en voeren en daarna laten ze het zonder problemen aan Maarten over. Af en toe (dus niet iedere dag) komen ze kijken of alles naar wens verloopt. Dit weekend is hij lekker een weekendje weg terwijl er twee pinken op afkalveren staan.
Zo kan het dus ook!!